تهویه پارکینگ و محيط هاي بسته همچون پاركينگ ها ی زیر زمینی محل مناسبي جهـت تمركـز و تجمـع آلايندهها ميباشند. نداشتن راه خروجي كافي جهت هدايت گازهـاي سـمي متصاعد شده از موتور ماشينها عامل اصلي اين پديده ميباشد. افـرادي كـه در اين فضاهاي بسته حضور دارند و همچنين رانندگان ماشينها در معـرض اين گازهاي سمي ميباشند. منوكسيدكربن بزرگترين و خطرناكترين منبـع آلودگي در محيطهاي بسته ميباشد
در پاركينـگهـاي بسـته اكسـيژن كافي در دسترس نيست و به همين دليل احتراق به خوبي در ماشين اتفـاق نميافتد. نبود اكسيژن كافي باعث ميشود در محصولات احتـراق بـه جـاي دياكسيدكربن، منوكسيدكربن موجود باشد. منوكسيدكربن توليد شده وارد هواي موجود در فضاي پاركينگ شده و به همـراه آن وارد سيسـتم تنفسـي انسان ميشود. بنابراین نیاز ضروری به تهویه پارکینگ میباشد
چطور غلبه کنیم بر آلاینده های پارکینگ؟
آلاينده هاي موجود در هوای پارکینگ به دو دسته طبيعي و مصنوعي تقسيم ميشـوند . آلايندههاي طبيعي نتيجه فعاليت طبيعي محـيط و آلاينـدههـاي مصـنوعي نتيجهي تاثير انسان بر محيط مـيباشـد. از جملـه بزرگتـرين آلاينـدههـاي مصنوعي ميتوان آلايندههاي صنعتي را نام برد که میتوان از تهویه صنعتی استفاده کرد.
رويكرد استانداردها به تهويه پاركينگ
:مقررات ملي ساختمان پاركينگ ها را به سه دسته تقسيم بندي ميكند
كوچك (ظرفيت حـداكثر 3 ماشين)
متوسط (ظرفيت 4 تا 25 ماشين)
بزرگ (بيش از 25 ماشـين)
طراحی تهویه هوای پارکینگ در پاركينگ هاي بسته
براي محاسبه ميزان هواي تهويه پاركينـگ بايـد عـواملي كه اثر منفي بر جريان تهويه پارکینگ ميگذارند شناسايي شوند. بعضـي از پارامترهـا باعث انسداد جريان هوا در پاركينگ ميشوند. ديوارههاي اطراف سـاختمان، ديوارههاي داخلي، وسايل نقليه پاركشده، مسيرهاي دسترسي عابرين، پله- ها و آسانسورها از جمله اين پارامترها هستند. با توجه به طراحي سـاختمان پاركينگ، اين پارامترها قادر به تاثير بر الگـوي حركـت جريـان و در نتيجـه توزيع منوكسيدكربن ميباشند. به منظور تعيين ميزان انتشار منوكسيدكربن بايد تعداد ماشينهايي كه در هر زمان در حال حركت در پاركينگ هسـتند مشخص شود. بعد از تعيين اينكـه چـه تعـداد ماشـين در حـال حركـت در پاركينگ هستند نوع و مدت حركت اتومبيل بدست ميآيد. توزيع ماشـين- هاي روشن در پاركينگ ميتواند تعيينكنندهي محل آلـودگيهـا باشـد. در صورتي كه اطلاعات كافي در دسـترس نباشـد مـيتـوان از فـرض كـرد كـه آلودگيها به طور يكنواخت در فضاي پاركينگ پخش شدهاند. نوع سوخت و سـن وسـيله نقليـه تعيـينكننـدهي تركيـب آلـودگيهـا مـيباشـد
براي محاسبه ميزان هواي تهويه پارکینگ ميتوان از چندين روش اسـتفاده كـرد.
روش اول محاسبه تهویه پارکینگ كه يك روش سردستي براي محاسبات ميزان هـواي تهويـه اسـت تنها با استفاده از حجم پاركينگ و تعداد تعويض هواي مجـاز، مقـدار هـواي تهويه بدست ميآيد.
روش دوم براي محاسبه ميزان هواي تهويه پارکینگ، استفاده از ميزان منوكسيدكربن توليـد شـده در فضــاي پاركينـگ مـيباشــد. در ايـن روش بـا اســتفاده از پارامترهايي همچون ميزان نشر منوكسـيدكربن، ظرفيـت پاركينـگ، تعـداد ماشينهاي در حال حركت در پاركينگ، طول متوسـط حركـت ماشـين در پاركينگ و نوع كاربري پاركينگ، مقدار هـواي لازم جهـت تهويـه محاسـبه ميشود. در اين روش مقدار منوكسيدكربن توليدي با استفاده از رابطـهي 2 محاسبه ميشود
روش سوم استفاده از روش اشري براي تامين هواي تازهميباشد. با توجه به گزارش تصحيحي استاندارد اشري، استفاده از يك مقدار ثابـت بـراي دمـش هوا به فضاي داخلي پاركينگ، به لحاظ مصرف انرژي مناسب نميباشـد[
پخش آلايندهها و مقابله با آن در تهویه پاركينگ
افزايش تمركز آلاينده در قسمتهاي مختلـف تهویه پاركينـگ، انباشـتگي ناميـده ميشود. يكي از مشكلات اساسي كه ناشـي از انباشـتگي بـوده و بـر پخـش جريان آلودگي در پاركينگ اثرگذار اسـت، انباشـتگي در مسـير جريـان بـه سمت نقاط استخراج ميباشد
تجهيزات مورد استفاده جهت تهويه پاركينگ
براي ايجاد و طراحي سيستم تهويه مناسب بايد از تجهيزاتي اسـتفاده شـود كه عملكرد آنها منجر به كاهش آلودگي در پاركينگ شود.تجهيزات سـخت- افزاري سيستم تهويـه شـامل كنترلرهـا و سيسـتم نظـارت بـر سنسـورهاي آلودگي، سنسورهاي آلودگي و فنهـاي ورودي، خروجـي و جريـان دهنـده ميباشد. كاركرد مناسب سنسورهاي آلوگي در پاركينگ باعث ميشـود كـه جريان مناسبي از هواي تهويه در پاركينـگ برقـرار شـده و ميـزان آلـودگي موجود در پاركينگ با استفاده از جريان مناسـب هـواي تهويـه بـه كمتـر از مقدار بيان شده توسط استانداردها و كدهاي بينالمللي برسد. سنسورها بايد بر روي ستونهاي پاركينگ و حـدوداً 1/5 متـر بـالاتر از كـف (ارتفاع تنفس انسان) نصب شوند. هر سنسور منوكسيدكربن بايـد در حـدود 450 تـا 950 مترمربـع از فضـاي آزاد را پوشـش دهـد. منوكسـيدكربن بـا استفاده از جريان طبيعي هوا و حركت اتومبيلها پخش شده و جريان مـي- يابد. با استفاده از هر سنسور در يك فضاي ميانگين حدوداً 700 مترمربعي و با شعاع حدوداً 15 متري ميتوان انتظار داشت كه همهي فضـاي پاركينـگ پوشش داده شده است
تهویه پارکینگ علاوه بر سنسورها بايد موقعيـت نقـاط ورودي هواي تميز و نقاط استخراج هواي آلوده هم مشخص شود. معمـولاً طراحـي سيستم تهويه و انتخاب محل نقاط ورودي هواي تميز و استخراج به گونهاي انجام ميشود كه نقاط فوق در دورترين فاصله از هم باشند. دليـل ايـن امـر اين است كه بايد هواي ورودي به همهي نقاط پاركينگ رسيده و در همـهي قسمتهاي پاركينگ باعث كاهش غلظت آلايندههـا شـود. بنـابراين تركيبـي همانند شكل 2 براي نقـاط ورودي هـواي تميـز و نقـاط اسـتخراج آلـودگي پيشنهاد ميشود. در پاركينگهاي بزرگ و در صورتي كه طول يا عرض پاركينگ بيش از 50 متر بوده و هيچگونه فضايي جهت تهويه طبيعي وجود نداشته باشد، نياز به تهويه مكانيكي پيش ميآيد
با توجه بـه كـاركرد پاركينگ، مثلاً در صورتي كه پاركينگ همانند پاركينگ مجتمعهاي تجاري پر رفت و آمد باشد نياز به تهويه مكانيكي وجـود دارد). تهويـه مكـانيكي در تهویه پاركينگ با استفاده از جت فنفنها يا هاي القايي انجام ميگيـرد. در حالـت كلي محاسبه تعداد جت فنفنها يا هايي القـايي بسـتگي بـه قـدرت پرتـاب جريان هوا در آنها دارد ولي در حالت كلي استاندارد مـيگويـد كـه سـرعت جريان هوا در محيطهاي بسته در همهي حالتها نبايد از 11 متر بـر ثانيـه در همهي دسترسيها بيشتر شود
تهویه پارکینگ های زیرزمینی ،راهکارکاهش آلودگی و معیار سنجش جریان تهویه
تهویه پارکینگ های زیرزمینی اهمیت بسباری دارد چرا که در سالهاي اخیر تعداد ماشینها به شدت افزایش یافته و متناسب با آن تقاضا براي استفاده از پارکینگ های زیرزمینی هم افزایش یافته است. امروزه پارکینگ چندطبقه زیرزمینی در ساختمانهاي بزرگ همانند فروشگاههاي زنجیرهاي و مجتمعهاي تجاري ساخته شده استکه نیاز به تهویه پارکینگ دارند.. با توجه به حضور افراد در پارکینگ زیرزمینی، مدیریت آلودگی و بررسی کیفیت هوا در این مکانها بسیار با اهمیت است. از طرفی آلودگی ایجاد شده در طبقات مختلف پارکینگ از طریق راهروها و راه پله ها به بخشهاي دیگر ساختمان راه یافته و مشکلات اساسی را ایجاد خواهد کرد. بنابراین تهویه پارکینگ را باید جدی گرفت.مطابق با استانداردهاي ملی و بین المللی با توجه به اینکه پارکینگهاي زیرزمینی در دسته پارکینگهاي بسته طبقه بندي میشوند، نیاز به تهویه مکانیکی و تهویه هوای پارکینگ دارند. مهمترین آلودگی موجود در پارکینگهاي زیرزمینی منوکسیدکربن بوده ومیزان تهویه لازم براي کاهش آن براي رقیق سازي دیگر آلایندهها همچون اکسیدهاي نیتروژن کافی است
تهویه پارکینگ ها ی زیرزمینی
محاسبات تهویه پارکینگ و پخش آلودگی
،Tزمان متوسط حرکت ماشین در پارکینگ ،Eنرخ انتشار آلاینده از ماشینها ،Nبراي بدست آوردن میزان هواي تهویه در پارکینگهاي چندطبقه: میزان هواي تهویه باید را بدست می آید.C،میزان آلودگی مجاز در پارکینگ
پیشنهاد ارتفاع بهینه دریچه هاي ورودي هوا در تهویه پارکینگ
موقعیت دریچه هاي ورودي هوا به دلیل اینکه نقش محرك اولیه آلودگیها را دارند، با اهمیت است. براي جلوگیري از محدود شدن نتایج، ارتفاع دریچههاي ورودي به صورت بیبعد تعریف شدهاند. بدین منظور، ارتفاع دریچهها از زمین بر ارتفاع سقف پارکینگ تقسیم شده و ارتفاع بیبعد دریچههاي ورودي بدست آمده است
جهت به دست آوردن سرعت تودهاي هوا، سرعت در هر طبقه در چندین مقطع عمود بر جریان محاسبه شده و بین این مقادیر متوسطگیري شده، سپس از مقدار سرعت بدست آمده براي طبقات مختلف متوسطگیري شده است تا مقادیر موجود بدست آید.
با افزایش ارتفاع دریچه هاي ورودي هوا به تا ارتفاع بیبعد 55.0 ،غلظت منوکسیدکربن کاهش یافته و کارایی خروجی آلاینده و سرعت تودهاي افزایش یافته است. این روند بیانگر اثر مثبت افزایش ارتفاع دریچههاي ورودي هوا تا ارتفاع بیبعد 55.0 است. با افزایش ارتفاع بیبعد فوق به مقادیر بیش از 55.0 ،کارایی خروجی آلاینده و سرعت تودهاي هوا کاهش یافته و این کاهش منجر به افزایش غلظت منوکسیدکربن شده است. به عبارتی قرارگیري دریچههاي خروجی آلاینده در ارتفاعهاي بیش از 55.0 مناسب نبوده و منجر به بهبود شرایط هوا در پارکینگ نشده است. در نتیجه قرارگیري دریچههاي ورودي هواي تمیز در ارتفاع بیبعد 5.0 و 55.0 باعث ایجاد شرایط مناسبتري نسبت به بقیه ارتفاعهاي بیبعد شده است.
پیشنهاد ارتفاع بهینه دریچه هاي خروجی آلودگی
قرارگیري دریچه هاي ورودي هواي تازه در ارتفاع بهینه باعث افزایش کارآیی خروجی آلاینده میشود. از طرفی افزایش کارآیی خروجی آلاینده به میزان فوق باعث بهبود نسبی کیفیت هوا در پارکینگ شده ولی هنوز مقدار آلایندهها در پارکینگ بیش از مقدار آلاینده بیان شده در استانداردها است. بنابراین، قرارگیري دریچههاي ورودي هواي تمیز در ارتفاع بهینه امري لازم و ناکافی براي ایجاد شرایط مناسب در پارکینگهاي چندطبقه است. یکی از مشکلات اساسی پارکینگهاي چندطبقه، خروج آلایندهها با کارآیی مناسب است. جهت تولید جریان پیستونی در پارکینگ علاوه بر تولید جریان تهویه طولی و تصحیح ارتفاع دریچههاي ورودي هواي تمیز، ارتفاع دریچههاي خروجی آلودگی هم باید بهینه شود. دلیل این امر این است که جریان تهویه طولی و تصحیح ارتفاع دریچههاي ورودي هواي تمیز باعث حرکت آلایندهها به سمت دریچههاي خروجی آلاینده میشود ولی در صورتی که ارتفاع دریچه ها بهینه نباشد، آلایندهها از پارکینگ خارج نشده و با انباشتگی در قسمتهاي مختلف پارکینگ باعث کاهش کیفیت هواي داخلی میشوند
پیشنهاد ارتفاع بهینه دریچه هاي ورودي هوا و خروجی آلودگی:
با استفاده از قرارگیري دریچه هاي ورودي هوا در ارتفاع بیبعد 5.0 تا 55.0 و دریچههاي خروجی آلودگی در ارتفاع بیبعد 55.0 تا 7.0 ،بهترین شرایط کیفیت هوا در تهویه پارکینگ های زیر زمینی ایجاد شده استد.
طراحی سیستم تهویه: با استفاده از معیار سرعت تودهاي تهویه می- توان سرعت تودهاي ایدهآل در پارکینگ را بدست آورده و سپس با استفاده از تصحیح موقعیت دریچههاي ورودي هوا و خروجی آلودگی، سرعت تودهاي جریان در پارکینگ را به این مقدار نزدیک نمود تا بهترین کیفیت هواي داخلی ممکن در پارکینگ ایجاد شود.
اثر تغییر الگوي جریان بر جابجایی آلودگی بین طبقات برای تهویه پارکینگ های زیر زمینی
مهمترین مشکل تهویه پارکینگ های زیرزمینی حرکت آلودگی بین طبقات مختلف پارکینگ چند طبقه است در پارکینگهاي با طبقات کاملاً جدا آلودگی تنها از طریق رمپها قادر به حرکت بین طبقات است. در پارکینگ- هایی که به صورت نیم طبقه به هم متصل هستند
آلودگی به راحتی بین نیم طبقه ها قادر به جابجایی است. از طرفی میل کردن الگوي جریان تودهاي هوا در پارکینگ به جریان پیستونی باعث کاهش آلودگیها و افزایش کیفیت هواي پارکینگ شده است. جهت مقایسه، میزان متوسط آلودگی جابجا شده بین طبقات مختلف پارکینگ در حالت پایه و حالت بهینه با یکدیگر مقایسه شده است. لازم به ذکر است که حالت بهینه حالتی است که در آن دریچه هاي ورود هوا و دریچههاي خروجی آلودگی در ارتفاع بهینه خود قرار دارند و الگوي جریان در نزدیکترین حالت خود به جریان پیستونی است بنابراین قرارگیري دریچه هاي ورودي هوا و خروجی آلودگی در ارتفاع بهینه علاوه بر افزایش کیفیت هواي داخلی پارکینگ و تهویه در پارکینگ، باعث کاهش میزان جابجایی آلودگی بین طبقات شده است
سیستم تهویه پارکینگ ، تخلیه و کنترل حرارت، دود و محصولات ناشی از حریق و همچنین تهویه گازهاي سمی ناشی از کارکرد موتور خودروها و اگزوز وسایل نقلیه میباشد
به صورت کلی، جهت تخلیه گاز اگزوز خودروها و کاهش غلظت آلایندههاي محیط، حداقل 6 مرتبه تعویض هوا در ساعت براي تمامی طبقات پارکینگ در شرایط عادي و جهت تخلیه دود و محصولات حریق، حداقل 10 مرتبه تعویض هوا در ساعت براي یک طبقه پارکینگ باید در نظر گرفته شود.
انواع فن های سیستم تهویه پارکینگ از لحاظ ساختار:
فن آکسیال:
فن آکسیال یا فن محوری (Axial fan) به فنی گفته می شود که در آن جریان هوا اساسا موازی محور پروانه است. از انواع فن های آکسیال می توان به فن پروانه ای، فن لوله محوری و فن پره محوری
اشاره نمود
فن سانترفیوژ:
فن سانترفیوژ که در اصطلاح به آن هواکش گریز از مرکز نیز گفته می شود، هوا را در جهت عمود بر محور گردش پروانه تخلیه می کند. فن های سانترفیوژ در سیستم های کانال کشی شده با فشار بالا کاربرد دارد.
فن اگزاست
مطابق با آیین نامه سازمان آتش نشانی شهر تهران، فن های اگزاست ساختمان می بایست از نوع F300 اجرا شود (به استثنا چند تبصره از آیین نامه سازمان). منظور از F300 این است که کلیه فن های تخلیه یا جت فن منتقل کننده هوا یا گازهای ناشی از حریق به مدت 1 ساعت در برابر حرارت 300 درجه سانتی گراد مقاومت داشته و کارایی خود را حفظ کند. این نوع فن ها می بایست دارای گواهینامه معتبر داخلی یا بین المللی (نظیر VDS، UL و غیره) باشد.
فن های هوای تازه:
فن های هوای تازه می تواند معمولی و از هر 2 نوع آکسیال و یا سانترفیوژ انتخاب شود.
جت فن
جت فن ها نیز می بایست همانند فن های اگزاست از نوع F300 انتخاب شوند. جت فن ها بر حسب ظرفیت انتقال هوا و افت فشار در طراحی ها انتخاب می شوند. همانطور در که در بالا ذکر شد باید به محدودیت سقف پارکینگ در طراحی جت فن توجه داشت. لازم به ذکر است با توجه به محدودیت افت فشار و میزان پرتاب هوا، فاصله جت فن ها از یکدیگر تغییر کرده و تنوع آن ها از این حیث زیاد می باشد. به طور کلی جت فن ها یا توربوفن ها دسته ای از هواکش های آکسیال هستند که برای تهویه در معادن، تونل ها و پارکینگ ها مورد استفاده قرار می گیرند. این هواکش ها بخاطر ساختار پروانه خود قادر به تأمین دبی و فشار بالاتری نسبت به دیگر هواکش های آکسیال هستند. جت فن ها از نظر کاربردی هم به عنوان اگزاست فن و هم دمنده قابل استفاده هستند. از جمله انواع مورد استفاده در سیستم تهویه پارکینگ می توان به 2 نوع ساده و کتابی یا سانترفیوژ اشاره نمود.
طراحی و اجرای تهویه پارکینگ با جت فن
در سالیان اخیر ساخت و بهره برداری مجتمع های تجاری و اداری با توجه به استفاده بهینه از فضای موجود، در شهر های بزرگ رونق یافته است. به دلیل فشردگی فضا در چنین مجتمع هایی، طراحی پارکینگ به خصوص پارکینگ های طبقاتی با فرض بهره گیری از بیشترین فضای ممکن صورت می گیرد. با این توضیحات و وجود تعداد فراوان خودرو در فضای سربسته، این پارکینگ ها مطمئنا نیازمند طراحی سیستم تهویه بسیار قدرتمندی است. در چنین شرایطی استفاده از جت فن (Jetfan) برای تهویه پارکینگ توصیه می گردد. شایان ذکر است به منظور نصب و راه اندازی تهویه پارکینگ باید ابتدا شبیه سازی سیالاتی جریان هوا در پارکینگ صورت پذیرد.
تهویه مکانیکی به روش جتفن
تهویه به روش جتفن ،همانند سامانه کانالی داراي فنهاي اصلی تخلیه یا تزریق هواي تازه بوده و در آن به جاي کانالکشی هر طبقه از پارکینگ، از جتفنهاي سقفی جهت انتقال هوا در تراز افقی هر طبقه از پارکینگ استفاده میشود
عملکرد سیستم تهویه جت فن در هنگام حریق پارکینگ
تهویه پارکینگ به کمک جت فن یکی از روش های نسبتا جدید است که راندمان بهتری نسبت به روش تهویه پارکینگ از طریق کانال کشی دارد.
یکی از بزرگترین مزایای روش تهویه پارکینگ با جت فن
قابلیت انعطاف آن در زمان بروز آتش سوزی و حریق است. بدین ترتیب در صورتیکه یک خودرو یا منبع حرارت دیگری در داخل پارکینگ دچار آتش سوزی شود
خروج افراد از داخل پارکینگ
در این مرحله جت فن ها باید به گونه ای عمل کند که دود ناشی از حریق به ارتفاع پایین نفوذ نکند و افراد حاضر در پارکینگ بتوانند در اسرع وقت از محوطه خارج شوند.
تخلیه مقدماتی دود پارکینگ
در این مرحله هدف اصل تخلیه حداکثری دود از نزدیکترین دریچه اگزاست است تا پرسنل آتش نشانی بتوانند به محل حریق نزدیک شده و آتش را اطفاء کنند.
مزایای دیگر روش تهویه پارکینگ مجتمع مسکونی و اداری با جت فن نسبت به سیستم تهویه پارکینگ با کانال عبارت است از :
– کاهش کمتر ارتفاع پارکینگ و امکان رفع محدودیت ارتفاع در پارکینگ
– بالا رفتن راندمان تهویه و کاهش مصرف برق
– انعطاف بهتر در مقابل حریق و آتش سوزی با استفاده از سیستم کنترل
– کاهش آلودگی صوتی
– تعمیرات و نگهداری آسان
روشهای تهویه و تامین کیفیت هوای مناسب در پارکینگ های بسته
روشهای تهویه درپارکینگ های بسته می پردازد بدین منظور درابتدا انواع الودگی های موجود درپارکینگ ها معرفی شده و اثران برکیفیت هوای داخلیو سلامت انسان بررسی میشود برای مقابله با این الودگیها باید رویکرد استانداردها به تهویه الودگی درپارکینگ مورد بررسی قرارگیرد برای تامین حدمجاز الاینده بیان شده توسط استانداردها انواع سیستم های تهویه ای که درپارکینگ ها مورد استفاده قرار میگیرد معرفی شده و مزایا و معایب آن بیان میشود برای بدست اوردن میزان هوای ورودی به پارکینگ روش اشری برای طراحی میزان هوای تهویه موردن یاز تهویه به صورت مختصر بیان شده و اصلاحات لازم برای بهینه شدن آن هم باتوجه به پژوهشهای انجام شده معرفی شده است سپس مجموعه ی کلیه پژوهشهایی که درزمینه شبیه سازی و طراحی تهویه درپارکینگهای زیرزمینی انجام گرفته و خلاصه ای ازنتایج آن دربخش مروری این مقاله مورد اشاره قرارگرفته است سپس رویکردهای طراحی تهویه درپارکینگهای زیرزمینی بیان شده و زمینه هایی که دارای قابلیت پژوهش درپارکینگهای بسته هستند معرفی شده است
سیستم های تهویه مطبوع مستقل و مرکزی مقایسه و بررسی آن ها
سیستم های تهویه مطبوع بسیار زیادی در جهان با تنوع کاربری، عملکرد و قیمت های متفاوت تولید و به بازار عرضه می گردند و با افزایش سطح استاندارد و کیفیت زندگی افراد، توجه به نوع سیستم و تاسیسات سرمایشی و گرمایشی و میزان آرامشی که در هنگام استفاده از این تجهیزات حاصل می شود، دپارتمان مهندسی زایافن سعی دارد در این مقاله اطلاعاتی را در انتخاب نوع سیستم تهویه مطبوع که مورد توجه بسیاری قرار میگیرد در اختیار شما قرار دهد. همچنین با بالارفتن هزینه های انرژی در جوامع امروزی میزان استفاده این تجهیزات از انرژی الکتریکی نیز یکی از موارد مهم و تاثیرگذار در انتخاب مناسب نوع سیستم های تهویه مطبوع مورد نیاز در هرپروژه می باشد.
سیستم های تهویه مطبوع مستقل
کولر اسپلیت یونیت
داکت اسپلیت یا اسپلیت کانالی
سیستم مینی چیلر (mini Cooled Chiller)
کولر گازی و اسپلیت:
یکی از محصولات تهویه مطبوع است که دارای قابلیت سرمایش و گرمایش است و در انواع و اشکال مختلفی تولید و مورد استفاده قرار می گیرد. کولرگازی ها از سیکل تبرید پیروی می کنند که اصلی ترین اجزای آن، کمپرسور، کندانسور، شیر انبساط و اواپراتور است. مبرد فریونی با ویژگی های خاص از داخل این سیکل بسته عبور می کند تا با تبادل حرارتی با محیط، سرمایش و گرمایش فضای کاربری را تامین کند. تبرید به منظور شرایط مناسب برای کاهش دمای یک مکان (یا یک ماده) نسبت به محیط آن صورت می گیرد و یا انتقال گرما از یک محیط با دمای پایین به یک محیط با دمای بالاتر. گرما از یک محیط با دمای بالاتر به یک محیط با دمای پائین تر به خودی خود انتقال می یابد و نیاز به عملیات خاصی نداریم ولی چنانچه بخواهیم عکس این را عمل را انجام دهیم حتما نیاز به کار خاصی داریم. در سیستم تبرید تراکمی مقداری گرما در اواپراتور جذب و مقداری گرما در کندانسور دفع می گردد.
کولر گازی و اسپلیت
داکت اسپلیت:
اسپلیت کانالی در دو گرید A و B و با توجه به دارا بودن اینورتر کاهش میزان مصرف برق تولید می شود. کارکرد این نوع از سیستم های تهویه براساس کارکرد کمپرسور مرکزی است. با کاهش دمای محیط دور کمپرسور و فشار کم می شود و با افزایش دمای محیط عکس آن.
مینی چیلر:
مینی چیلر یکی دیگر از دستگاه های تهویه مطبوع هوا می باشد که دارای دو دسته هوا خنک و آب خنک می باشد. مینی چیلر تراکمی دقیقا مشابه چیلر تراکمی بر پایه سیکل تبرید تراکمی (کمپرسور، اواپراتور، کندانسور، شیر انبساط و مبرد) کار می کند و در مداری بسته عمل سرد سازی آب انجام می شود.
سیستم های تهویه مطبوع مرکزی
سیستم های تهویه مطبوع مرکزی شامل انواع چیلر تراکمی آبی، چیلر تراکمی هوایی، چیلر جذبی و… میباشند که همراه با انتخاب چنین سیستم هایی،انتخاب، خرید و نصب تجهیزات دیگری مانند برج خنک کننده، فن کویل،هواساز الزام پیدا میکنند.
/?p=3436سیستم تهویه مطبوع مرکزی
سیستم VRF
مخفف این سه کلمه می باشد: Flow) F – (Refrigent) R – (variable) V)
به معنای جریان متغیر سیال در پنل ها (یونیت داخلی) می باشد. به تعریف ساده تر این دستگاه شبیه کولر گازی با چندین یونیت داخلی می باشد.
سیستم های تهویه مطبوعVRF در ۵۰ درصد از ساختمان های اداری و در ۳۳ درصدر ساختمان های بزرگ تجاری این کشور به کار ميرود .
سیستم مرکزی
چیلر
چیلر نوعی از تاسیسات تهویه مطبوع ساختمان است که در طی فرایند تراکم بخار، حرارت را از مایع ( معمولا آب) می گیرد. چیلرها به دو دسته چیلرهای متراکم و جذبی دسته بندی می شوند. چیلرهای متراکم با انرژی برق کار می کنند و مصرف برق آنها بسیار بالاست. به همین دلیل اکثر مالکین و مهندسین ساختمانی ترجیح می دهند از چیلرهای جذبی استفاده کنند. چیلرهای جذبی با استفاده از انرژی حرارتی باعث خنک شدن هوا می شوند.
مقایسه داکت اسپلیت با مینی چیلر:
با توجه به سوالات مکرر سازندگان واحدهای مسکونی در خصوص مقایسه هزینه تهیه و اجرا و بهره برداری داکت اسپلیت با مینی چیلر (+فن کویل ها) برای هر واحد مسکونی، طبق محاسبه و برآورد و تجربه کارشناسان فروش شرکت دماتجهیز، انجام صحیح برآورد و مقایسه این هزینه ها به عوامل متعددی مانند برند انتخابی، متراژ زیر بنای واحد، محل و چگونگی اجرا و … بستگی دارد.
اما در شرایط نرمال طبق برآوردها، هزینه تمام شده خرید، نصب و اجرای سسیستم داکت اسپلیت حدود 40% کمتراز هزینه خرید، نصب و اجرای مینی چیلر (+فن کویل سقفی) برای واحد مسکونی مشابه و با برند مشابه می باشد.
در زمینه هزینه های بهره برداری که عمدتا شامل هزینه برق مصرفی + هزینه تعمیرات دوره ای و شارژ گاز مبرد می باشد نیز تفاوت چندانی بین هزینه مصرف برق و دیگر هزینه های بهره برداری داکت اسپلیت و مینی چیلر نمی باشد اما در صورت استفاده از داکت اسپلیت با ظرفیت بیشتر از 3 تن تبرید، در زیر دستگاه در صورت عدم نصب دریچه مکش و طراحی غیر صحیح کانال صدای عبور هوا کاملا جلب توجه می نماید.
کاربرد چیلر
کاربرد درمنازل و ادارات
زمانی که از چیلر در ساختمان ها استفاده می شود آب خنک از طریق لوله ها به قسمت های مختلف ساختمان منتقل شده و گرما را جذب می کند سپس آب گرم شده مجدداً به چیلر باز می گردد و در آنجا خنک شده و سپس آب خنک دوباره وارد لوله ها می شود و بدین ترتیب فضا خنک می شود.
کاربرد در صنعت
زمانی که از چیلر در صنعت استفاده می شود وظیفه ی چیلر خنک کردن سیال مورد نظر است. برای مثال از یک مبدل حرارتی استفاده می کنند بدین صورت که یک سیال را از یک سمت و آب سرد شده توسط چیلر را از سمت دیگر وارد یک مبدل حرارتی می کنند و پس از آن به دلیل تبادل حرارتی بین سیال و آب، ماده سیال مورد نظر خنک می شود.
اجزا سیستم های تهویه مطبوع
در این مرحله خلاصهای از اجزای بکار رفته در سیستمهای تهویه معرفی میشوند. این اجزا در انواع سیستمهای تهویه به گونهای به کار رفتهاند.
منابع حرارت
منبع حرارت معمولاً با مصرف سوخت یا الکتریسیته ایجاد میشود که بر اساس نوع سیالی که گرم میشود با نامهای دیگ (مخزنی سیال مایع را گرم میکنند) و کوره (منابع حرارتی که سیال گاز را گرم میکنند) شناخته میشوند.
منابع برودت
در همه سیستمهای مکانیکی ایجاد سرمایش تنها از طریق برودت تبخیری امکانپذیر است و هرچه سرعت تبخیر یک ماده بیشتر باشد میزان سرمایش ایجاد شده توسط آن نیز بیشتر خواهد بود. منابع برودت در سیستمهای معمول گرمایش و سرمایش به نام چیلر شناخته میشوند و به دو نوع ضربهای یا معمولی و چیلر جذبی تقسیم میشوند. در هر دو نوع سرمایش در اثر بخار شدن مادهای به نام ماده مبرد که معمولاً گازی شکل است ایجاد میگردد.
مخزن انبساط
این قسمت فقط در سیستمهای تمام آب وجود دارند. در سیستمهای تمام آب چون مدار حرکت سیال بسته میباشد با تغییر دمای سیال موجود در سیستم و تغییر حجم آن به اتصالات سیستم و کل مدار فشار وارد شده و ممکن است باعث ایجاد اشکال در سیستم شود. منبع انبساط قطعهای است که وظیفه کنترل تغییر حجم سیال را به عهده دارد. فقط یک نمونه از منبع انبساط مدل دیاگرامی در دنیا موجود است.
پمپها
این دستگاهها وظیفه به حرکت درآوردن سیال را به عهده دارند. پمپهایی که سیال مایع را به حرکت درمیآورند معمولاً از نوع پمپهای حلزونی هستند و پمپهایی که سیال گاز را به حرکت درمیآورند، فن یا بادزن نامیده میشوند و در دو نوع جریان محوری و جریان عمودی بکار میروند. دستگاههای رطوبت زن دستگاههایی هستند که برای افزایش رطوبت محیط از آنها استفاده میشود. این دستگاه با سیستمای مختلف و متفاوتی کار میکنند؛ که برخی از آنها عبارتند از:
تشتکی
فراصوت
دیسکی
بستر متخلخل
بستر صلب
پاششی
دستگاههای رطوبت گیر
این دستگاهها به صورت معمول با استفاده از پدیده فیزیکی تعرق رطوبت هوا را از بین میبرد. بدین معنی که با سرد کردن هوا دمای آن به پایینتر از نقطه شبنم میرسد و رطوبت هوا به صورت قطرات ریز آب از هوا خارج میشوند. این دستگاهها در حالت عادی بوسیله یک منبع برودت یک کویل را سرد کرده (کویل سرمایش ایجاد میکند) و با عبور هوا از روی کویل رطوبت آن گرفته میشود.
کویلها
کویلها در واقع محلهای تبادل حرارت در سیستمهای سرمایش گرمایش هستند. کویلها را بر اساس عملکرد میتوان به دو نوع سرمایشی گرمایشی تقسیم کرد. همینطور کویلها را بر اساس سیال به سه دسته زیر تقسیم میکنند:
هوا به هوا
آب به هوا یا بالعکس
آب به آب
بیشترین کاربرد کویل در سیستم برقی ماشینهای اشتعال جرقهای است.
فن-کویل
فن و هواکشها
هواکشها نیز به عنوان یکی از اجزا دستگاههای تهویه مطبوع نقش مهمی در آنها داشته و به نوعی قلب تپنده این دستگاهها بهشمار میروند. اصولاً وظیفه جابجایی هوای گرم یا سرد عبوری از کویلهای یا هوای تمیز شده توسط فیلترها در دستگاههای تهویه مطبوع بعهده هواکشها است. هواکشهای بکار رفته در دستگاههای تهویه مطبوع از دو نوع هواکشهای گریز از مرکز یا هواکشهای جریان محوری است.
هدف از تهویه مطبوع چیست؟
تهویه مطبوع از طرق مختلف این شرایط را در محیطهای مسکونی، صنعتی، تجاری، پزشکی، اداری و بدون در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی برای انسان فراهم میکند که عبارتند از:
تهویه مطبوع یا استفاده از سرمایش دهی و گرمایش دهی. تهویه مطبوع با استفاده از خشک نمودن رطوبت محیط و ایجاد رطوبت استاندارد. تهویه محیط .با استفاده از وزش باد و دمندگی. بهوجود آوردن هوای پاک و سالم. ضد عفونی و ایزوله کردن هوا در محیطهای پزشکی و بیمارستانها
همچنین تهویهٔ مطبوع نقش مهمی در آسمان ساختمان های بزرگ و محیطهای دریایی مانند آکواریومها که ایمنی و سلامت محیطیشان وابسته به تغییرات دما و رطوبت است ایفا میکند.
در اصل طراحی سیستمهای HVAC از یکی از زیر گروهای اصلی مهندسی مکانیک و بر اساس اصول ترمودینامیک، مکانیک شاره هاو انتقال گرما بهوجود آمدهاست.